Η Σελιάνα

Η Σελιάνα - Φελλόη λόγω της γεωγραφικής θέσης και λόγω της ύπαρξης μονοπατιών και άλλων διαβάσεων υπήρξε το κέντρο σύνδεσης των ορεινών οικισμών της Αιγείρας, με τους αντιστοίχους της Ακράτας, Καλαβρύτων, Ευρωστίνης, Τρίπολης, Φενεού, κλπ. ανά την ιστορία της και εξ' αιτίας αυτού απολάμβανε πάντα ιδιαίτερα προνομία και μεταχείριση.
Λιγότερο γνωστά χαρακτηριστικά στους εκτός περιοχής είναι η ύπαρξη και λειτουργία 1 καμινιού κάρβουνου, 5 νερόμυλων & 1 νεροπρίονου έως το 1940, η λειτουργία 3 Ιατρείων-Φαρμακείων μέχρι το 1940, οι 4 σύλλογοι, οι περίφημες θεατρικές παραστάσεις (με έργα Σαίξπηρ το 1900) οι πολυσχιδείς εμπορικές-βιοτεχνικές δραστηριότητες των κατοίκων (που τροφοδοτούσαν όλη την περιοχή, η γειτνίαση και η απασχόληση στο το περίφημο Ξενοδοχείο Σαρανταπήχου (με αεροδρόμιο μέχρι το 1940), το μεγάλο ανεξερεύνητο σπηλαίο σταλακτιτών «Χούχλια», η παραγωγή της τοπικής ποικιλίας κρασιού μοσχούδι (έχει σταματήσει), η παραγωγή τσίπουρου, τα πολλά αλώνια, η πλούσια πανίδα (πουλιών, θηλαστικών, κλπ), η μικρής έκτασης κτηνοτροφία και τυροκομία, η πλούσια αγροτική παραγωγή μήλων, αχλαδιών, κερασιών, οπωροκηπευτικών, η οικονομική και πολιτιστική άνθηση μεταξύ 1700-1900 και η εξέλιξη του χωριού σε πρωτεύουσα του τέως Δήμου Φελλόης (από το 1834 έως το 1912), κ.α.

Μετά την απελευθέρωση και παρά τα όσα δεινά είχαν υποφέρει οι κάτοικοι από την Ρωμαϊκή κατοχή έως και την Επανάσταση κατά των Τούρκων το αρχαίο όνομα «ΦΕΛΛΟΗ» διατηρήθηκε στη μνήμη των κατοίκων του χωριού. Το όνομα «ΦΕΛΛΟΗ» επανέρχεται επίσημα στις 28 Δεκεμβρίου 1834 με την πρώτη διοικητική διαίρεση του Ελληνικού Κράτους, όπου δημιουργείται ο Δήμος Φελλόης με πρωτεύουσα την Σελιάνα. Στο Δήμο Φελλόης ανήκαν επίσης τα χωριά Βεργουβίτσα, Ράχωβα, Περιθώρι, Σβυρού, Βελλά και Συνεβρό (αναφέρονται με τα τότε ονόματά τους).
Ο Δήμος Φελλόης ήταν ο δεύτερος σε σειρά πληθυσμού και χρονολογικής ίδρυσης, μετά το Δήμο Πατρέων και ακολουθούμενος από το Δήμο Κλειτορίας (στοιχεία Απογραφών: 1879=3.148 κάτοικοι, 1889=2.229 κάτοικοι, 1896=3.189 κάτοικοι, 1907=2.920 κάτοικοι).
Η πνευματική και οικονομική άνθηση στην ευρύτερη περιοχή, οδήγησε στη δημιουργία του πρώτου Σχολείου της ελεύθερης Ελλάδας στη Ράχωβα γνωστό ως «Ραχωβίτικη Σχολή» με χρήματα του Ραχωβίτη ευεργέτη Πανουτσόπουλου στο δρόμο από Ράχωβα προς Βελλά.
Στη Σελιάνα, Δημοτικό Σχολείο δημιουργήθηκε λίγο αργότερα και λειτούργησε μέχρι το 1903, στο οίκημα του «Σπαή» (φοροεισπράκτορα) και πρώην Τουρκικό Φρουραρχείο της περιοχής (νυν οικία Αργυριάδη).
Το 1912 με τη νέα διοικητική διαίρεση, οι Δήμοι διαλύθηκαν και στη θέση τους δημιουργήθηκαν και πάλι οι κοινότητες. Από τότε και μέχρι σήμερα αρκετοί διεκδίκησαν για λογαριασμό τους το όνομα ΦΕΛΛΟΗ θεωρώντας ότι στην περιοχή τους βρίσκεται η αρχαία πολίχνη.
Σήμερα με την επίσημη χωροθέτηση της περιοχής ως αρχαιολογική από το Υπουργείο Πολιτισμού δεν υφίσταται τέτοιο θέμα και το χωριό Σελιάνα είναι συνυφασμένο με την Αρχαία Φελλόη.

Η Σελιάνα ανέδειξε και στη νεότερή της ιστορία ονόματα και πνευματικούς ανθρώπους που άφησαν το στίγμα τους σε όλη την ευρύτερη περιοχή. Ενδεικτικά αναφέρονται οι γιατροί/δήμαρχοι, τα σπίτια των οποίων διασώζονται στη Σελιάνα, ο Γεώργιος Μαραγκόπουλος, ο Γεώργιος Λαμπρόπουλος, ο Γεώργιος Καραβέλας και ο Κωνσταντίνος Λαμπρόπουλος.
Υπήρξαν όμως και πολλοί άλλοι γνωστοί Σελιανίτες όπως οι ευεργέτες αδελφοί Κατή και Θεοδωρόπουλοι, οι κοινωνικά δραστήριοι με την συμμετοχή τους στο Σελιανίτικο θίασο και πολιτιστικό σύλλογο: ο Αριστείδης Καψαμπέλης, ο Νικολής Τσάκωνας, ο Κωστής Σταυρόπουλος, οι Θοδωρής και Παναγιώτα Ρόζου, ο Απόστολος Αντωνόπουλος, κ.α. Αυτοί οι άνθρωποι, από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και μέχρι το 1953 ανέδειξαν τη Σελιάνα σε πρωτοπόρο χωριό της κοινωνικής, πολιτιστικής και φιλανθρωπικής δημιουργίας ανάμεσα σε όλα τα χωριά της Ανατολικής Αιγιάλειας.
Ειδικότερα, το θέατρο ήταν ένα σημαντικό κομμάτι της πολιτιστικής δραστηριότητας των Σελιανιτών. Έργα του Σαίξπηρ αλλά και η θρυλική «Γκόλφω» υπήρχαν στο ρεπερτόριο των ερασιτεχνών ηθοποιών της Σελιάνας, ενώ το υπαίθριο θέατρο βρισκόταν στα αλώνια πίσω από το Δημοτικό Σχολείο.
Δεν θα πρέπει να σβήσει από τη μνήμη κανενός Σελιανίτη, η θεατρική παράσταση που δόθηκε το χειμώνα του 1952 στα Σελιανίτικα. Με τα έσοδα από τις εισπράξεις αγοράστηκαν φτυάρια και κασμάδες εργαλεία απαραίτητα για τη διάνοιξη της 17ης επαρχιακής οδού Αιγείρας - Σελιάνας.

...είναι η πλούσια βλάστηση, τα εύφορα εδάφη, τα αιωνόβια πλατάνια, οι πολλές πηγές, τα τρεχούμενα νερά, το παρακείμενο δάσος με το πλούσιο κυνήγι που προσφέρει, οι μικρές πεδιάδες, τα 60-70 πέτρινα σπίτια (που διασώζονται ακόμα) «Βαρβαριτών και Ηπειρωτών» μαστόρων ηλικίας έως και 300 χρόνων, οι 13 εκκλησίες του χωριού, το μονότοξο πέτρινο γεφύρι (1895-1905) του ποταμού Κριού, οι 16 πέτρινες βρύσες, το ιστορικό μοναστήρι Αγ. Αποστόλων (βυζαντινού ρυθμού ΙΖ' αιώνα με ξυλόγλυπτο τέμπλο του 1743) που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο σε υψόμετρο 850μ, τα διάσπαρτα ίχνη του αρχαίου οικισμού (ευρήματα του οποίου εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αιγίου), το Δημοτικό σχολείο (κληροδότημα Συγγρού 1903), η μοναδική θέα στην κοιλάδα του ποταμού, το Δασικό εκτροφείο θηραμάτων, κ.α.
Υπάρχει μία τάση επιστροφής των κατοίκων (μονίμων και παραθεριστών) στη Σελιάνα, αφού στην απογραφή του 1971 απογράφονται 171 κάτοικοι ενώ το 2000 απογράφονται 305 κάτοικοι. Η δραστηριότητα του Συλλόγου της «Φελλόης» στην ευρύτερη περιοχή ώθησε την οικοδομική δραστηριότητα και ενθάρρυνε τη νεολαία να παραμείνει στον οικισμό.

Η λέξη «Σελιανίτικα» είναι επιθετικός προσδιορισμός του ουσιαστικού «σπίτια.» Πρόκειται για τα «Σελιανίτικα σπίτια» δηλαδή τα σπίτια που έχτισαν οι Σελιανίτες.
Οι Σελιανίτες - Φελλοΐτες με επικεφαλής τον Ντούνη επέλεξαν την περιοχή «Κρυόβρυση» Αιγίου, όπου βρίσκονται σήμερα τα Σελιανίτικα (1η έξοδος της Νέας Εθνικής Οδού Αθηνών-Πατρών, μετά το Αίγιο).
Τον ακολούθησαν οι Περα-Γειτονίτες, οι οποίοι φρόντισαν να μεταφέρουν μαζί τους και την ενορία τους τον Αγιο Βασίλειο, την πιο παλιά εκκλησία της Σελιάνας. Ως εκ τούτου συναντάμε στα Σελιανίτικα ως πολιούχο της κωμόπολης το Ναό του Αγίου Βασιλείου.
Τα Σελιανίτικα από τις αρχές του αιώνα αποτέλεσαν εμπορικό κέντρο για την περιοχή, αφού είχαν εμπορικές συναλλαγές ακόμα και δια θαλάσσης με οικισμούς εώς και την τη Ρόυμελη (π.χ. τους κατοίκους του Μαραθιά, κ.ά.).

Ιδρύθηκε το 1988 με έδρα την Αθήνα και κύριο σκοπό την επανένωση των Απανταχού Σελιανιτών. Λειτούργησε σαν συνέχεια των σε αδράνεια Συλλόγων της Σελιάνας (Πολιτιστικού - Θεατρικού - Κυνηγετικού.) Η «Φελλόη» αριθμεί 150 τακτικά μέλη και πραγματοποιεί τουλάχιστον 3 εκδηλώσεις το χρόνο (κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες) όπως, τη Γιορτή Κερασιού, μία Θεατρική Παράσταση (με τη βοήθεια θεατρικών συλλόγων της περιοχής), και μια εκδήλωση που άλλοτε είναι ο Ετήσιος Χορός στην Αθήνα, ή ένα Πασχαλινό Γλέντι. Συνολικά ετησίως φιλοξενούνται περίπου 2500 άτομα στις εκδηλώσεις.
Μερικά από τα έργα του Συλλόγου είναι: η δημιουργία Πλατείας στην κεντρική Εκκλησία του χωριού με αθλοπαιδιές και ηλεκτροφωτισμό, η εγκατάσταση δύο παιδικών χαρών, η εγκατάσταση κάδων σκουπιδιών σε όλο τον οικισμό, η δημιουργία 2 πέτρινων βρύσεων και ενός πέτρινου μνημείου, η συνεχόμενη διαφήμιση και προβολή του οικισμού.
Στόχοι του Συλλόγου είναι: η δημιουργία δανειστικής βιβλιοθήκης, η λειτουργία Πολιτιστικού Κέντρου, η Αποτύπωση και Μελέτη Ανάπλασης όλων των μνημείων του οικισμού, ο χαρακτηρισμός του οικισμού ως «Παραδοσιακός», η ένταξή του σε καθεστώς «ανάπλασης» κ.α.